Η μυθολογία των Βίκινγκ είναι μια συλλογή πίστεων και μύθων που τις μοιράζονταν από κοινού οι βόρειες γερμανικές φυλές και όχι κάποια αποκαλυπτική θρησκεία, από την άποψη ότι δεν υπάρχει κάποιος ισχυρισμός θεοπνευστίας στα ιερά τους κείμενα. Το μυθολογικό υλικό μεταβιβαζόταν προφορικά στο μεγαλύτερο τμήμα της εποχής των Βίκινγκ. Η γνώση μας για αυτή την περίοδοβασίζεται κυρίως στις Έντα και άλλα μεσαιωνικά κείμενα γραμμένα μετά των εκχριστιανισμό των βόρειων λαών.
Το μεγαλύτερο τμήμα αυτής της μυθολογίας πέρασε ως εμάς προφορικά, και ένα μεγάλο μέρος της έχειχαθεί. Όμως, ένα τμήμα της καταγράφηκε από χριστιανούς, ιδιαίτερα οι Έντα και οι Χαϊμσκρίνγκλα που αποτυπώθηκαν από τον από τον Σνόρρι Στούρλουσον, που απέρριψε τη θέση ότι οι προχριστιανικές θεότητες ήταν διάβολοι. Υπάρχει επίσηςτο δανέζικο Gesta Danorum από τον Σάξωνα Γραμματικό, (Saxo Grammaticus), στο οποίο οι θεοί της σκανδιναβικής μυθολογίας παρουσιάζονται με τρόπο ευημεριστικό.
Η Νεώτερη Έντα γράφτηκε κατά τον 13ο αιώνα. Στον υλικό τηςπεριλαμβάνονται παραδοσιακά παραμύθια, που σχημάτισαν την βάση πρότυπωνποιητικών εκφράσεων. Συγγραφέας της Νεώτερης Έντα ήταν ο Σνόρρι Στούρλουσον, ογνωστός Ισλανδός φυλετικός αρχηγός, ποιητής και διπλωμάτης.
Η Αρχαία Έντα(γνωστή επίσης και ως Ποιητική Έντα) γράφτηκε περίπου 50 χρόνια αργότερα. Περιλαμβάνει 29 μεγάλα ποιήματα, από τα οποία 11 ασχολούνται με τις γερμανικές θεότητες και τα υπόλοιπα με θρυλικούς ήρωες σαν τον Σιγκούρντ τον Βόλσουνγκ,τον Ζίγκφριντ της γερμανικής εκδοχής του Τραγουδιού των Νιμπελούνγκεν. Αν και η ακαδημαϊκή έρευνα υποδεικνύει ότι γράφτηκε πιθανώς αργότερα από τις άλλες Έντα, την αποκαλούμε Αρχαία Έντα εξαιτίας της αρχαιότητας του περιεχομένου της.
Εκτός από αυτές τις πηγές, υπάρχουν μύθοι που ασχολούνται με τη σκανδιναβική παράδοση και εκατοντάδες τοπωνύμια που φέρουν ονόματα θεών. Κάποιες ρουνικές επιγραφές όπως ο Λίθος του Ροκ και το φυλακτό του Κβίνεμπαϊ, έχουν αρκετές αναφορές στη μυθολογία. Υπάρχουν επίσης αρκετά επιγραφικά στοιχεία που απεικονίζουν μορφές όπως ο Θωρ, σκηνές από τη Βολσούνγκα, ο Όντιν κ.α. Στη Δανία ανακαλύφθηκε ένας λίθος που απεικονίζει τον Λόκι.
Στη σκανδιναβική μυθολογία το Σύμπαν αποτελείται από τρία επίπεδα που χωρίζονται το καθένα σεάλλα τρία, δίνοντας συνολικά εννέα «κόσμους». Ο καθένας συγκρατείται στη θέσητου από ένα κλαδί του Ύγκντρασιλ, του Παγκόσμιου Δένδρου.
Τα τρία βασικάεπίπεδα είναι το Χελ, το Μίντγκαρντ και το Άσγκαρντ, δηλαδή η Γη των Νεκρών, η Γη των Ανθρώπων και η Γητων Θεών. Ωστόσο υπάρχουν και άλλα όντα: οι Νάνοι, τα Ξωτικά του Φωτός, οιΓίγαντες, τα Ξωτικά του Σκότους κλπ. Ακόμα και οι Θεοί είναι χωρισμένοι σε δύοομάδες, τους Βανίρους (θεοί της γονιμότητας) και τους Εσίρ (θεοί του πολέμου).
Ο Αλφαντούρ (ή Αλφαντίρ) είναι ηπρωταρχική θεότητα των Σκανδιναβών, ο πατέρας των Θεών. Ο Αλφαντούρ είχε δώδεκασυμβολικά ονόματα: Αλφαντούρ, ο Συμπαντικός Πατέρας, Χερράιν ή Χερριάν, οΚύριος (ο αφέντης), Χενικερ, ο νικητής, Νίκερ, το πνεύμα της θάλασσας, Φιολνίρ,αυτός που ξέρει πολλά, Οσκι ή Όλαι, αυτός που εύχεται, Ομι, ο θορυβώδης,Μπιφλέντι ή Μπιμπλιντί, ο γρήγορος, Βιντριγιε, ο νικηφόρος, Ιβιντριγιε, οχαλαστής, Ίβιντορ, ο πυρπολητής, Γιαλγκ ή Γάιλρ, ο ευτυχισμένος.
Αν και οι δύο φατρίες των θεών πολέμησαν μεταξύ τους,τελικά επήλθε ειρήνη στο Άσγκαρντ και ο Όντιν –αρχηγός των Εσίρ– αναγνωρίστηκεως πατέρας και κεφαλή όλων.Για να διασφαλιστεί αυτή η ηρεμία οι Αίσιροι και οιΒάνιροι αντάλλαξαν ομήρους. Ένας από αυτούς ήταν και ο πάνσοφος Μιμίρ τωνΑισίρων, με τον οποίον οι Βάνιροι εξοργίστηκαν και του έκοψαν το κεφάλι.
ΟΌντιν το ταρίχευσε και το τοποθέτησε δίπλα στο Σιντριβάνι του Μιμίρ, μία πηγήνερού από την οποία όποιος έπινε αποκτούσε απέραντη σοφία (όπως ο ίδιος οΜιμίρ). Έτσι σε περίπτωση κρίσης ο πατέρας των θεών συμβουλεύεται το ασώματοκρανίο.
Παρόλο που οι θεοί είναι ανώτεροι όλων των προαναφερόμενων πλασμάτων δεν είναι αθάνατοι και πρόκειται να αφανιστούν στη συντέλεια του κόσμου, το Ράουναροκ: μία εποχή όπου ένας βαρύς χειμώνας θα καλύψει τη Γη, η βία θα κυριαρχήσει, ο λύκος Φένριρ θα καταπιεί το φεγγάρι και τον Ήλιο και τελικά η ζωή θα χαθεί.
Η πραγματικά ανώτατη δύναμη είναι οι Νορν(αντίστοιχες με τις ελληνικές Μοίρες), οι οποίες αντιπροσωπεύουν το παρελθόν, το παρόν και το μέλλον. Ακόμα και οι κάτοικοι του Άσγκαρντ υπακούν στις Νόρνες.
Όσον αφορά τον Όντιν, ο οποίος ονομάζεται και Γκρίζος Θεός, υπάρχουν πολλές ιστορίες που τον αναφέρουν. Όταν ο κόσμος και ο ίδιος ήταν νέοι, και ενώ οι Εσίρ πολεμούσαν ακόμα με τους Βανίρ, ο Όντιν αποζήτησε δύναμη.Έτσι προσφέρθηκε να θυσιάσει το δεξί του μάτι στον Δράκο, φρουρό του Σιντριβανιού του Μιμίρ, ώστε να μπορέσει να πιει από την πηγή. Από τότε έμεινε μονόφθαλμος αλλά και πάνσοφος, ενώ η δύναμη του Σιντριβανιού του χαρίζει ισχυρή όραση στο μοναδικό του μάτι.
Μία άλλη, παρόμοια αλλά πιο επώδυνη θυσία που έκανε ήταν να κρεμαστεί από ένα κλαδί του Παγκόσμιου Δένδρου.
Για εννέα ημέρες και εννέα νύχτες τυραννιόταν από τον πόνο, μέχρι που με τεράστια προσπάθεια της θέλησής του κατάφερε να διαβάσει τους μαγικούς ρούνους που είχε σκαλίσει στο μπαστούνι του και το οποίο είχε αφήσει στη βάση του Δένδρου (οι ρουνικοί φθόγγοι θεωρούνταν πως διέθεταν υπερφυσικές και μαγικές δυνάμεις). Έτσι ξαναγεννήθηκε αθάνατος και –έχοντας πιει και από το Σιντριβάνι του Μιμίρ– έγινε αρχηγός όλων των θεών φέρνοντας την ειρήνη στο Άσγκαρντ, καθώς και αιώνιος άρχοντας του πολέμου, της ποίησης, της μαγείας και της σοφίας.
Ωστόσο οι Νόρνες έχουν ήδη πει πως ο Όντιν πρόκειται να πεθάνει κατά το Ράγκναροκ και ο κόσμοςόπως τον γνωρίζουμε θα τελειώσει. Αλλά ο Γκρίζος Θεός, δείχνοντας την αληθινήηθική του πολεμιστή, σκοπεύει να μάχεται μέχρι το τέλος.
Έτσι έχει διατάξει τιςεννέα φτερωτές κόρες του, τις Βαλκυρίες, να συλλέγουν από τα πεδία της μάχηςτου Μίντγκαρντ τα πνεύματα των νεκρών ηρώων και να τους μεταφέρουν στη Βαλχάλλα–το παλάτι των Εσίρ στο Άσγκαρντ, χτισμένο από τους δύο αδελφούς Γίγαντες Φάφνερ και Φασόλτ.
Εκεί, την ημέρα οι γενναίοι πολεμιστές μάχονται μεταξύ τουςκαι τη νύχτα οι Βαλκυρίες τούς ταΐζουν υδρόμελι για να θεραπεύουν τις πληγέςτους, μία αιώνια προπόνηση ώστε να επιτεθούν κάποτε στα όντα που θα επιφέρουντη συντέλεια του κόσμου. Είναι ο στρατός του Όντιν που θα πολεμήσει μόνο μίαφορά, στο Ράγκναροκ, όπου ο ίδιος ο Γκρίζος Θεός πρόκειται να πέσει.
Στην σκανδιναβικήμυθολογία είναι μία από τις κατοικίες του Άνσγκαρντ όπου διαμένουν οιεϊνχέργιαρ, οι νεκροί δηλαδή που έπεσαν στην μάχη. Αυτούς τους καλωσορίζει οΜπράγκι και συνοδεύονται από τις Βαλκυρίες. Εκεί κάθε μέρα οι νεκροί πολεμιστέςπροπονούνται για να βοηθήσουν τον Οντίν στην μάχη των Θεών μεταξύ των γιγάντων.
Την νύχτα επιστρέφουν στην Βαλχάλα για να ξεκουραστούν τρώγοντας ψημένοαγριογούρουνο. Όσοι δεν καταφέρουν να εισέλθουν στην Βαλχάλα καταλήγουν στηνκατοικία των νεκρών, ένα μέρος στον κάτω κόσμο όπου ονομάζεται Νιφλχέϊμ.
Άλλοι σημαντικοί θεοί της σκανδιναβικής μυθολογίας είναι η Φρίγκα,προστάτιδα της οικογενειακής εστίας και του γάμου, σύζυγος του Όντιν. Ακόμα ο Λόκι, θεός της απάτης, ο Θωρ, θεός του κεραυνού, και η Φρέγια, θεά του έρωτα και όμηρος τωνΕσίρ από τους Βανίρ.
Δημοφιλής είναι και ο Μπόλντερ,γιος του Όντιν και ευγενής θεός του φωτός ο οποίος δολοφονήθηκε χωρίς ιδιαίτερολόγο από τον Λόκι. Οι υπόλοιποι Εσίρ εξοργίστηκαν και φυλάκισαν τον τελευταίο,λέγοντας πως θα απελευθερωθεί μόνο κατά το Ράγκναροκ.
Ο Χοντ, τυφλός θεός του χειμώνα που ακούσια σκότωσε τον Μπόλντερ ξεγελασμένος από τον Λόκι, βρήκε τελικά τον θάνατο στα χέρια του Βάλι –νεότερου γιου του Όντιν πουγεννήθηκε αποκλειστικά για να εκδικηθεί τη δολοφονία του θεού του φωτός.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου