Παρά τη συνεχιζόμενη οικονομική στενότητα, η Ελλάδα εξακολουθεί να διατηρεί έναν αξιόμαχο στρατό με σύγχρονα μέσα και επαρκή εκπαίδευση. Η κρίση των Ιμίων το 1996, έφερε τη χώρα μας προ τετελεσμένων και διαπιστώθηκε η ανεπάρκεια υλικού και προσωπικού σε μια ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύρραξη.
Ακολούθησαν μαζικές παραγγελίες οπλικών συστημάτων για να συμπληρωθεί το κενό, οι οποίες παρά τα γνωστά σκάνδαλα με τις μίζες, οδήγησαν στη προμήθεια υπερσύγχρονων συστημάτων. Και ενώ η ψαλίδα της τουρκικής υπεροπλίας έκλεισε σημαντικά τα χρόνια που ακολούθησαν, φτάνοντας στο 2015, η Ελλάδα δε διαθέτει ούτε τους πόρους, ούτε τη βούληση να ακολουθήσει την εξοπλιστική φρενίτιδα των γειτόνων μας. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα το άνοιγμα της ψαλίδας υπέρ των Τούρκων. Σε αυτή την ανάρτηση, θα εξετάσουμε ποιες είναι οι εναλλακτικές της Ελλάδας για να διατηρήσει μια υποτυπώδη στρατιωτική ισορροπία, σε συνάρτηση με την οικονομική κρίση που ταλανίζει τη χώρα.
Η Τουρκία δαπάνησε το 2014 $22,6 δις ή το 2,2% του ΑΕΠ της σε αμυντικές δαπάνες. Μόνο για την αγορά νέων οπλικών συστημάτων θα δαπανηθούν $70 δις μέχρι το 2023. Σε αυτά συμπεριλαμβάνετε η προμήθεια 100 υπερσύγχρονων μαχητικών F-35 αξίας $16 δις, που θα αλλάξουν άρδην την αεροπορική ισορροπία στο Αιγαίο. Επιπλέον, θα δαπανηθούν $4,5 δις για αναβάθμιση του στόλου των F-16 σε επίπεδο Block 52+, $10 δις για την ανάπτυξη του εγχώριου μαχητικού νέας γενιάς TF-X, $3,5 δις για αγορά νέων ελικοπτέρων, $2,5 δις για την ανάπτυξη και την αγορά του εγχώρια κατασκευασμένου άρματος μάχης, Altay, $3,5 δις για την αγορά ή την εξ ολοκλήρου ανάπτυξη νέου Α/Α συστήματος μεγάλης εμβέλειας, $1 δις για τη κατασκευή νέων δορυφόρων, $3 δις για τη προμήθεια νέων επιθετικών ελικοπτέρων, $4 δις για νέα υποβρύχια και $2,5 δις για πλοία επιφανείας.
Οι παραπάνω αριθμοί μόνο ανησυχία μπορούν να προκαλέσουν, δεδομένης της τουρκικής επιθετικότητας και της ελληνικής αδυναμίας να ακολουθήσει αυτή την εξοπλιστική φρενίτιδα. Προς το παρόν, η Ελλάδα διατηρεί μια ''εύθραυστη'' στρατιωτική ισορροπία για τους λόγους που προαναφέραμε. Σε 5 χρόνια από σήμερα όμως, τα δεδομένα θα έχουν ανατραπεί σε τέτοιο βαθμό, που θα είναι αδύνατο ουσιαστικά να μιλάμε για ικανότητα αποτροπής οποιασδήποτε τουρκικής επιθετικότητας εναντίον της Ελλάδας. Εδώ μπαίνει το κρίσιμο ερώτημα: Υπάρχει τρόπος για την Ελλάδα, δεδομένης της οικονομικής συγκυρίας, να διατηρήσει την στρατιωτική, αποτρεπτική της ισχύ;
Η ελληνική πραγματικότητα
Σήμερα, η Ελλάδα διαθέτει έναν αξιόμαχο αεροπορικό στόλο, 200 αεροσκαφών 3ης γενιάς (F-16, M-2000/-5), έναντι 236 των Τούρκων. Παλαιότερες ελλείψεις σε ανταλλακτικά αντιμετωπίστηκαν πέρυσι με παραγγελία ύψους $188 εκατ. βελτιώνοντας δραματικά την επιχειρησιακή διαθεσιμότητα των μαχητικών F-16 που σήμερα αποτελούν τον κορμό του στόλου των μαχητικών. Όσον αφορά σενάρια για προμήθεια νέων αεροσκαφών, αυτά ανήκουν μάλλον στη σφαίρα της επιστημονικής φαντασίας. Το πρόσφατο σενάριο για προμήθεια μεταχειρισμένων F-15 είναι επίσης δύσκολο να υλοποιηθεί, αφενός διότι απαιτείται πολυδάπανος εκσυγχρονισμός (ραντάρ AESA κτλ) και αφετέρου, το κόστος επιχειρησιακής χρήσης είναι εξαιρετικά υψηλό (τουλάχιστον 40% μεγαλύτερο από αυτό των υπό απόσυρση F-4).
Η Ελλάδα διαθέτει το πιο πυκνό δίκτυο αεράμυνας από οποιαδήποτε άλλη χώρα του ΝΑΤΟ με υπερσύγχρονα συστήματα (Patriot, S-300, I-Hawk, Tor-M1, OSA-AKM, Crotale, ΒΕΛΟΣ, Stinger κλτ). Η Πολεμική Αεροπορία είναι ικανοποιημένη από τις δυνατότητες, τη διαθεσιμότητα και την αξιοπιστία του Patriot, ενώ υπάρχουν προβλήματα υποστήριξης και διασύνδεσης στο δίκτυο αεράμυνας του S-300. Αυτό φυσικά δε μειώνει τη στρατηγική σημασία του συστήματος, το οποίο παρά τα προβλήματα, είναι επιχειρησιακό καλύπτοντας το ΝΑ Αιγαίο.
Σε αρματικό επίπεδο, η χώρα μας διαθέτει ένα ελαφρύ προβάδισμα έναντι των γειτόνων, χάρις τις προμήθειες των Leopard 2. Ο Στρατός Ξηράς, αν και παρουσιάζει ορισμένες τραγικές ελλείψεις σε ορισμένους τομείς (πχ, η μη ύπαρξη σύγχρονου ΤΟΜΑ), διαθέτει τεράστιο όγκο υλικού, που σε γενικές γραμμές μπορεί να χαρακτηριστεί σύγχρονος. Το Ναυτικό διαθέτει επίσης αξιόλογο αριθμό αξιόμαχων μονάδων, αν και πολλές από αυτές πλησιάζουν στο τέλος της επιχειρησιακής τους ζωής (φρεγάτες Standard και υποβρύχια 209), ενώ άλλες χρήζουν εκσυγχρονισμού (φρεγάτες ΜΕΚΟ). Πάρα τα ανωτέρω, το Ελληνικό Ναυτικό μπορεί να αντιπαρατεθεί στα ίσια με το αντίστοιχο τουρκικό.
Τα ελληνικά ''υπερόπλα''
Αυτό που λίγοι γνωρίζουν, ειδικά εάν δεν έχουν γνώσεις πάνω στην ελληνική στρατιωτική πραγματικότητα, είναι πως η χώρα μας, έχει στη διάθεσή της ορισμένα οπλικά συστήματα που μπορούν να κάνουν τη διαφορά σε ενδεχόμενη ελληνοτουρκική σύρραξη:
- Επάκτιοι πύραυλοι εδάφους - επιφανείας Exocet: Πρόκειται για συστοιχίες αντιπλοϊκών πυραύλων που είναι τοποθετημένες σε καίρια (και απόρρητα) σημεία στο Αιγαίο και μπορούν να περιορίσουν δραστικά τη κινητικότητα του τουρκικού στόλου. Από τα Δαρδανέλια ως τη Σμύρνη, ο στόλος μπορεί να εγκλωβιστεί στα λιμάνια του, χωρίς περιθώρια κινήσεων. Το σύστημα είναι πλήρως αυτοκινούμενο και διαρκώς αλλάζει θέσεις για αποφυγή εντοπισμού.
- Πύραυλοι αέρος - επιφανείας AM 39 Exocet: Πρόκειται για την αερομεταφερόμενη έκδοση του Exocet με εμβέλεια 70 χλμ. Θεωρείται ο πιο ικανός φονέας πλοίων του κόσμου. Η Ελλάδα διαθέτει αριθμό βλημάτων που εξοπλίζουν τα Mirage 2000. Οι αριθμοί που έχουν δημοσιευτεί κατά καιρούς δεν ανταποκρίνονται στη πραγματικότητα για ευνόητους λόγους.
- Υποστρατηγικοί πυραύλου αέρος - εδάφους Scalp-EG. Η Ελλάδα προμηθεύτηκε αριθμό βλημάτων κρούζ Scalp EG (οι πραγματικοί αριθμοί είναι επίσης απόρρητοι) που μπορούν να πλήξουν με ακρίβεια στόχους σε απόσταση άνω των 560 χλμ. Έχουν εκρηκτική κεφαλή τύπου BROACH βάρους 450 κιλών και φέρονται από αεροσκάφη Mirage 2000-5 και μπορούν να καταστρέψουν πληθώρα στόχων όπως αεροδιάδρομους, κέντρα διοίκησης, συγκεντρώσεις στρατευμάτων κτλ. Αποτελούν έναν από τους μεγαλύτερους πονοκεφάλους των τουρκικών ΕΔ, τη στιγμή που οι ίδιοι, δε διαθέτουν κάτι αντίστοιχο. Η κεφαλή BROACH είναι 2 σταδίων με το αρχικό στάδιο να προκαλεί την αρχική διείσδυση σε θωρακισμένο στόχο και το 2ο στάδιο να εκρήγνυται εντός αυτού.
- Βαλλιστικοί πύραυλοι MGM-140 ATACMS: Με εμβέλεια 160 χλμ, βάλλονται από τον πολλαπλό εκτοξευτή M270 MLRS και ο κάθε ένας φέρει 275 υποπυρομαχικά εναντίον προσωπικού και ελαφρά θωρακισμένων στόχων. Η Τουρκία διαθέτει επίσης το εν λόγο σύστημα.
Με βάση τα ανωτέρω δεδομένα, είναι προφανές πως η Ελλάδα διαθέτει ένα αξιόμαχο οπλοστάσιο, στο οποίο συμπεριλαμβάνονται όπλα τα όποια είναι ''άγνωστα'' στους Τούρκους. Πως όμως μπορεί η Ελλάδα να διατηρήσει μια έστω στοιχειώδη αποτρεπτική ισχύ τα επόμενα χρόνια, που θα μπούν σε τουρκική υπηρεσία δεκάδες νέα και υπερσύγχρονα συστήματα; Υπάρχει ''φθηνή'' εναλλακτική;
Το μέλλον
Είναι πολλές οι φωνές που κάνουν λόγο για στροφή στη φθηνότερη ρωσική αγορά για προμήθεια νέων αεροσκαφών κτλ. Η αλήθεια είναι πως ο ορισμός ''φθηνότερο'' είναι σχετικός. Ακόμη και η προμήθεια 2 μοιρών ρωσικών αεροσκαφών (40 αεροσκάφη) όπως για παράδειγμα των Su-30 θα κοστίσει αρκετά δις ευρώ προκειμένου να αγοραστούν (κόστος μονάδας περί τα $45 εκ.), να δημιουργηθούν νέες υποδομές, να αγοραστούν όπλα, εκπαίδευση κτλ. Αυτό που είναι ακόμη πιο δύσκολο είναι να μπορέσει μια χώρα μέλος του ΝΑΤΟ να προμηθευτεί ρωσικά αεροσκάφη. Αυτό δε πρόκειται ποτέ να επιτραπεί από τους ''συμμάχους''.
Η φιλοσοφία ύπαρξης των ενόπλων δυνάμεων σε οποιαδήποτε χώρα του πλανήτη έχει 2 σκέλη: Είτε τις χρησιμοποιείς για να διεξάγεις επεκτατικό πόλεμο, είτε ως αποτρεπτικό μέσο για να αποθαρρύνεις τον αντίπαλο από το να σου επιτεθεί. Το ελληνικό αμυντικό δόγμα, βασίζεται στο 2ο σκέλος. Η γενικότερη έννοια της αποτροπής έγκειται στη συνειδητοποίηση από τον αντίπαλο πως τα ''κέρδη'' από μια επίθεση θα είναι πολύ μικρότερα από τις ζημιές. Εάν λοιπόν ο αντίπαλος πειστεί πως θα χάσει πολλά περισσότερα από αυτά που ενδεχομένως θα κερδίσει, δεν επιτίθεται. Σε περίπτωση κρίσεων το δόγμα απαιτεί η ελληνική αντίδραση να είναι γρήγορη, μεθοδική και συντονισμένη σύμφωνα με τις επιλογές της πολιτικής ηγεσίας και με επιδίωξη η εμπλοκή να σταματήσει στο χαμηλότερο δυνατόν επίπεδο, με τις λιγότερες δυνατόν απώλειες και τα μεγαλύτερα δυνατά αποτελέσματα
Πως η Ελλάδα μπορεί να ''επιβάλλει'' αυτό το δόγμα; Όπως εξηγήσαμε παραπάνω, οι μαζικές αγορές οπλικών συστημάτων, δεν αποτελούν ρεαλιστική εναλλακτική για την Ελλάδα, τουλάχιστον για τα προσεχή χρόνια. Υπάρχουν όμως διαθέσιμα οπλικά συστήματα, τα οποία με μικρό κόστος, μπορούν να κάνουν τον οποιοδήποτε εισβολέα, να το σκεφτεί πολλές φορές πριν επιτεθεί.
Βαλλιστικοί πύραυλοι: Η Τουρκία διαθέτει σήμερα τον βαλλιστικό πύραυλο Yildirim I&II με εμβέλεια έως 300 χλμ, ενώ αναπτύσσει την έκδοση III που θα έχει εμβέλεια 900 χλμ. Πρόκειται για ένα πραγματικό υπερόπλο που θα μπορεί να πλήξει οποιοδήποτε στόχο στην ηπειρωτική Ελλάδα. Εάν αντιστοίχως η χώρα μας προμηθευόταν επαρκή αριθμό πυραύλων με αντίστοιχη εμβέλεια και τους έστρεφε όχι μόνο εναντίον στρατιωτικών στόχων, αλλά και εναντίον υποδομών όπως λιμάνια, διυλιστήρια, εργοστάσια παραγωγής ενέργειας, φράγματα και γενικά πάσης φύσεως κρίσιμη υποδομή, θα μπορούσε να προκαλέσει τέτοιο ύψος ζημιών και πανικό που η γειτονική χώρα θα γύριζε δεκαετίες πίσω. Σημειωτέον, οι περισσότερες μεγάλες υποδομές της γείτονος, βρίσκονται στα δυτικά της παράλια. Φυσικά, η καταστροφή πολιτικών στόχων εγείρει ηθικό ζήτημα. Εδώ όμως μιλάμε για υποδομές και όχι για βομβαρδισμό πόλεων.
Ένα τέτοιο σύστημα, που προσφέρεται για εξαγωγή, είναι το ρωσικό 9K720 Iskander, με εμβέλεια 500 χλμ και ακρίβεια 5-7 μέτρα. Μπορεί να φέρει πληθώρα διαφορετικών κεφαλών, από διανομείς υποπυρομαχικών έως θερμοβαρικές, με βάρος κεφαλής έως 700 κιλά. Κατευθύνεται στο στόχο του είτε μέσω δορυφόρου, είτε μέσω ψηφιακού χάρτη, είτε μέσω κρυπτογραφημένων σημάτων από το κέντρο διοίκησης. Θεωρείται μή ανασχέσιμος λόγω της μεγάλης ταχύτητάς του που φτάνει τα 2.100 μέτρα/δευτερόλεπτο. Ικανός αριθμός των εν λόγο βλημάτων, μπορεί να διαλύσει όλες τις τουρκικές υποδομές στα τουρκικά παράλια, ακόμα και αν βληθούν από την ηπειρωτική Ελλάδα και να αποτελέσει ένα ικανότατο αποτρεπτικό όπλο, με σχετικά χαμηλό κόστος. Από τα νησία του ανατολικού Αιγαίου, μπορεί να καταστρέψει στόχους ακόμη και πέραν της Άγκυρας, που βρίσκεται στο κέντρο της Τουρκίας.
Το Iskander έχει ήδη πουληθεί στην Αρμενία, ενώ η Σ. Αραβία και το Ιράν βρίσκονται σε διαπραγματεύσεις για την αγορά τους. Η κίνηση των Ρώσων να τοποθετήσουν πυραύλους Iskander στον ρωσικό θύλακα του Καλινινγκράντ, ως απάντηση στη σχεδιαζόμενη από τους Αμερικανούς αντιπυραυλική ασπίδα στην ανατολική Ευρώπη, είχε προκαλέσει κρίση στις σχέσεις Ρωσίας - Δύσης. Ο λόγος είναι το γεγονός (όπως αναφέραμε και παραπάνω), πως το βλήμα θεωρείται μη ανασχέσιμο.
Σκοπός της παρούσας ανάρτησης δεν είναι η διαφήμιση ρωσικών όπλων, αλλά η παρουσίαση μιας εναλλακτικής που θα μπορούσε να βάλει φρένο στη τουρκική επιθετικότητα. Παρόμοια όπλα έχουν αναπτυξει και οι ΗΠΑ, τα οποία φυσικά δεν εξάγονται στην Ελλάδα, αλλά και άλλες χώρες όπως η Κίνα, η Ινδία, το Πακιστάν, το Ιράν, η Β. Κορέα και το Ισραήλ. Κάποια από αυτά μπορεί να έχουν καλύτερες επιδόσεις, αλλά το Iskander είναι ήδη δοκιμασμένο στη μάχη με εξαιρετικά αποτελέσματα (Γεωργία, 2009). Επιπλέον, η ''λύσσα'' των Δυτικών για τη τοποθέτηση του πυραύλου στο Καλίνινγκράντ, λέει πολλά για την αποτελεσματικότητά του.
Κορεσμός εχθρικής αεράμυνας
Με τη χρηση εκατοντάδων φθηνών UAV όπως των ελληνικής κατασκευής ΠΗΓΑΣΟΣ Ι & ΙΙ, μπορεί να επιτευχθεί ο κορεσμός της τουρκικής αεράμυνας, τουλάχιστον κατά της πρώτες ώρες μιας ελληνοτουρκικής σύρραξης. Με τις κατάλληλες μικροτροποποιήσεις, η εχθρική αεράμυνα δεν είναι σε θέση να ξεχωρίσει ποιος απο τους εκατοντάδες στόχους που εμφανίζονται στις οθόνες των ραντάρ είναι πραγματικό αεροσκάφος ή ένα απλό μη επανδρωμένο drone.
Η αυτονομία του ΠΗΓΑΣΟΣ ΙΙ φτάνει περίπου τις 8 ώρες, η εμβέλεια του είναι εκατοντάδων χιλιομέτρων, η ταχύτητα πλεύσης του είναι περίπου 120 χλμ. την ώρα, ενώ μπορεί να μεταφέρει ικανοποιητικό ωφέλιμο φορτίο αισθητήρων.
Δόγμα MAD (Mutual Assured Destruction)
Το Δόγμα MAD, ή αλλιώς ''Αμοιβαία Εξασφαλισμένη Καταστροφή'', ήταν η λεγόμενη ισορροπία του τρόμου μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ κατά τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, που βασιζόταν στη διαπίστωση πως εάν μια από τις δύο υπερδυνάμεις ξεκινούσε πυρηνικό πόλεμο, ή άλλη, θα είχε τη δυνατότητα, παρά τα αρχικά πλήγματα, να απαντήσει, με αποτέλεσμα την καταστροφή και των δύο. Το γεγονός ότι και οι δύο αντίπαλες υπερδυνάμεις κατείχαν πλέον ισχυρά πυρηνικά συστήματα, η χρησιμοποίηση των οποίων εξασφάλιζε την αμοιβαία τους καταστροφή, οδήγησε στην υιοθέτηση του δόγματος της Αμοιβαίας Εξασφαλισμένης Καταστροφής (Mutual Assured Destruction), γνωστό με τα αρχικά MAD (τρελός).
Λίγοι γνωρίζουν πως το Δόγμα MAD βρίσκεται εν ισχύ και στην περίπτωση των ελληνοτουρκικών σχέσεων. Ως γνωστόν, οι γείτονες έχουν επεκτατικές τάσεις, τις οποίες σε διστάζουν να υλοποιήσουν όταν οι συγκυρίες είναι ευνοϊκές. Την εποχή των Ιμίων (1996), οι τουρκικές ένοπλες δυνάμεις διέθεταν χαρακτηριστική υπεροπλία, ειδικά σε πτητικά μέσα. Αυτή τη στιγμή υπάρχει μόνιμη τουρκική στρατιωτική παρουσία στο βόρειο Ιράκ. Φυσικά το Ιράκ δεν είναι σε θέση να αντιπαρατεθεί στρατιωτικά με τη Τουρκία και προσπαθεί, χωρίς αποτέλεσμα, να βρει λύση μέσω της διπλωματικής οδού. Επιπλέον, οι Τούρκοι ήταν ένα βήμα πριν την εισβολή και κατοχή της βόρειας Συρίας, για να ''προστατεύσουν'' τον ντόπιο πληθυσμό των Τουρκμάνων. Εννοείτε πως αν δεν υπήρχε ρωσική στρατιωτική παρουσία στη περιοχή, θα είχαν ήδη εισβάλει.
Εάν η Ελλάδα δε διέθετε ισχυρές ένοπλες δυνάμεις, δεν αποκλείεται να επενέβαινε στρατιωτικά για τη ''προστασία'' της μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη, ή ακόμη και σε νησιά του ανατολικού Αιγαίου όπως η Ρόδος, στην οποία οι Τούρκοι ισχυρίζονται πως υπάρχει μειονότητα.
Οι Τούρκοι ωστόσο, επιτίθενται μόνο σε αδύναμους στρατιωτικά αντιπάλους, όπως στη περίπτωση της Κύπρου το 1974. Έχοντας υπόψη τη τουρκική επιθετικότητα και μεθοδολογία, καθίσταται επιτακτική η ανάγκη ύπαρξης μέσων που θα εξασφαλίσουν τη συνέχιση του Δόγματος MAD. Ουδείς Τούρκος πολιτικός ή στρατηγός θα τολμήσει στρατιωτική αντιπαράθεση γνωρίζοντας ότι θα υποστεί ανυπολόγιστες καταστροφές σε περίπτωση που θα το τολμήσει. Το συμπέρασμα είναι πως η Ελλάδα, παρά τις οικονομικές δυσκολίες, μπορει να βρει τρόπους να διατηρήσει την αποτρεπτική της ισχύ, έναντι ενός επεκτατικού γείτονα που δε θα διστάσει να επιτεθεί όταν ο αντίπαλος είναι ανίσχυρος. Για την ιστορία, πρέπει να αναφέρουμε πως το Δόγμα MAD εξασφάλισε την ''ειρήνη'' μεταξύ ΗΠΑ και ΕΣΣΔ καθόλη τη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου.
0 comments
Δημοσίευση σχολίου